در راکتور اراک همان طور که میدانید محفظه راکتور در چاله‌ای به عمق چندین متر قرار می‌گیرد. در این راستا دوستی پرسیده بودند که آیا راکتور‌ها باید به صورت عمودی در زمین قرار بگیرند؟ در پاسخ باید گفت که به عنوان مثال یک راکتور آب سنگین را میتوان به صورت افقی هم نصب کرد و به تولید پلوتونیوم مشغول شد! از این نوع راکتور‌ها در کانادا که به نام CANDU مشهور هستند برق هم گرفته می‌‌شوند که البته ابعاد قابل توجهی هم دارند! خصوصیت این دست راکتور‌ها این است که بدون اینکه نیازی به خاموشی راکتور برای ۳ ماه (به عنوان مثال در بوشهر) باشد میتوانید میله‌های سوخت را زمانی که راکتور در حال کار است تعویض کنید و سوخت جدید را وارد کنید و بدین روی بدون وقفه در کار میتوانید پلوتونیوم قابل توجهی به دست آورید! امکان تعویض سوخت راکتور در حالت کار، هم به این دلیل است که در این نوع راکتور‌ها هر میله سوخت که در درون تیوب فشار قرار گرفته است، خود به صورت جداگانه تحت فشار است! در راکتور‌های آب سبک تحت فشار (مثل بوشهر) تمامی میله‌های سوخت در درون یک محفظه کلی تحت فشار است و بدین روی هر بار که میخواهید سوخت جدیدی کار بگذارید یا موقعیت میله‌های سوخت را عوض بکنید، باید اول کل راکتور را خاموش بکنید و محفظه فشار را باز کنید و سپس پروسه تعویض یا جابجایی سوخت را آغاز کنید. در مورد CANDU اما این طور نیست و هر میله سوخت خود به صورت جداگانه تحت فشار است! بدین روی طراحی و ساخت این گونه راکتور‌ها هم بسیار آسان تر و ارزان تر است!
همان طور که مطلع هستید، این نوع راکتور‌ها نیازی دیگر به سوخت غنی شده ندارند و همان اورانیوم طبیعی را میتوان به شکل قرص سوخت درآورد و میله و مجموعه سوخت ساخت و در درون لوله های کالاندریا در محفظه راکتور قرار داد! این مخصوصا برای کشور هایی که از منابع محدود اورانیومی برخوردار هستند، کلیدی و تعیین کننده است! فارغ از این، CANDU به دلیل نوع طراحی خاصی که دارد با مقدار اورانیومی کمتری هم متواند به وضعیت بحرانی و شکافت پیوسته هسته‌ای برسد، که این باز کمک شایانی به کشور دارند این راکتور می‌کند، اگر از منابع گسترده اورانیومی برخوردار نیست! در واقع این راکتور بهره وری سوختی قابل توجهی دارد!
شکل مفهومی این راکتور را در تصاویر بالا می‌بینید و کاملا واضح است که همچین مجموعه هسته‌ای آب سنگینی را میتوان در داخل یک تونل برای تولید پلوتونیوم ساخت! البته این تصاویر مربوط به تولید برق از این راکتور هستند که برای تولید پلتونیوم درجه سلاح به متعلقات مربوطه نیازی نیست و ابعاد بسیار کوچکتر خواهند بود. در اینجا همچنین باید گفت که کانادا در دهه ۷۰ میلادی همچین نوع راکتوری برای هندوستان ساخت که هندی‌ها از این نوع راکتور خود ۶ عدد دیگر کپی کردند و مقدار پلوتونیوم عظیمی برای تسلیحات هسته‌ای خود به صورت زیرکانه‌ای تولید کردند!
