کوانتوم زنو (zeno) افکت

یکی‌ از عجایب فیزیک کوانتومی پدیده‌ای به نام کوانتوم زنو (zeno) افکت است. وقتی‌ که یک اتم تجزیه می‌ شود یا وقتی‌ یک اتم از وضعیت برنگیختیگی به پایین ترن سطح انرژی می‌‌خواهد برسد، این اتفاق در یک زمان خاص رخ نمیدهد، بلکه کاملا به صورت تصادفی در هر لحظه ممکن است اتفاق بیفتد و تنها میتوان دربارهٔ احتمال تجزیه در زمان‌ صحبت کرد. حال هر چه زمان بیشتر بگذرد، احتمال اینکه که یک اتم به صورت خود به خودی تجزیه بشود افزایش پیدا می‌کند. پیش از اینکه یک اتم تجزیه بشود یا نشود، آن اتم از نظر کوانتمی در یک وضعیت superposition قرار دارد، یعنی‌ اگر ما تجزیه نشدن اتم را وضعیت A و تجزین شدن اتم را وضعیت B بنامیم، اتم در وضعیت (A+B) قرار دارد. هر گاه که بسنجیم، این وضعیت یا به وضعیت A یا به وضعیت B تقلیل پیدا میکند، در واقع با سنجیدن میتوانیم ببینیم که اتمی‌ که قبلا در superposition بود (A+B)، آیا تجزیه نشده (وضعیت A) یا تجزیه شده (وضعیت B) است. حال اگر ما اتمی‌ را در یک جعبه قرار بدیم و در ابتدا وضعیت اتم تجزیه نشده یعنی‌ (A) را بسنجیم و چند لحظه بعد آن اتم را دوباره بسنجیم، آن اتم به احتمال زیاد همچنان تجزیه نشده، اگر همین طور ادامه بدهیم و مدت زمان بین سنجش ها را کاهش بدهیم، آن اتم همچنان در وضعیت اتم تجزیه نشده باقی‌ خواهد ماند. بدین ترتیب میتوان از طریق سنجش‌های پی در پی در فاصله زمانی‌ کوتاه و کوتاه تر اتم را در وضعیتی که هست اصطلاحا freeze کرد و مانع تجزیه آن شد! لپ کلام: ما تنها با سنجیدن مدام و پشت سر هم یک سیستم کوانتومی میتوانیم از تجزیه آن سیستم کوانتومی جلوگیری کنیم!